Στη Ρωσία, η 8η Μαρτίου- παγκόσμια μέρα των δικαιωμάτων των γυναικών- έχει το δικό της χαρακτήρα. Άνδρες πασών των φυλών και ηλικιών τιμούν τις γυναίκες, με πολλά λουλούδια και γλυκά, επειδή… ομορφαίνουν τον κόσμο!
Το δικαίωμα, όμως, στην ισότιμη πρόσβαση στην εξουσία παραμένει ακόμη ζητούμενο!
Η γιορτή της γυναίκας μπορεί να ήρθε στη Ρωσία από τη Δύση, αλλά οι ρωσικές αρχές την στηρίζουν διαχρονικά. Ο πρώτος που καθιέρωσε την αργία της 8ης Μαρτίου, ήταν ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Έκτοτε, παραμένει επίσημη αργία σε ολόκληρη τη χώρα.
Το ερώτημα που τίθεται όμως είναι, αν πράγματι οι Ρωσίδες χρειάζονται αυτή την γιορτή, μόλις δυο εβδομάδες μετά την ανάλογη γιορτή των Ανδρών, αλλά και κατά πόσο αυτή η ημέρα σχετίζεται με τις ρωσικές παραδόσεις.
Επειδή η γιορτή της Γυναίκας είχε πάντοτε ιδεολογικό χαρακτήρα, ποτέ δεν κέρδισε την υποστήριξη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Η ημέρα της γυναίκας έχει τις ρίζες της στις διαμαρτυρίες των αμερικανών σοσιαλιστών του 1909 που ζητούσαν ίσα δικαιώματα, καλύτερες συνθήκες εργασίας, και δικαίωμα ψήφου.
Το 1913 οι Ρωσίδες διεκδικούσαν επίσης ίσα δικαιώματα. Τέσσερα χρόνια αργότερα -μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση- ο πρώτος σοβιετικός ηγέτης, Βλαντίμιρ Λένιν, καθιερώνει επισήμως τη γιορτή των γυναικών, καλώντας τες να σταθούν στο πλάι των ανδρών με τα δρεπάνια και τα σφυριά της νέας κοινωνίας, όπως τα αγάλματα στο μνημείο των Εργαζομένων Γυναικών των Αγροτικών Συνεταιρισμών, της Βέρα Μούχινα στη Μόσχα.
Σήμερα, ορισμένες Ρωσίδες που έχουν κουραστεί να τρώνε τόνους γλυκά και σοκολάτες και να πετούν τα ξεραμένα λουλούδια λίγες ημέρες μετά, λένε ότι θα ήθελαν να τις τιμούν όλο το χρόνο.
Άλλες διαμαρτύρονται ότι, παρά τον φεμινιστικό χαρακτήρα της, η γιορτή δεν βοηθάει τις γυναίκες, ούτε να διευθύνουν επιχειρήσεις, ούτε να μετέχουν στη κυβέρνηση ως ίσες με τους άνδρες.
Επικερδής «επιχείρηση»!
Η τριαντάχρονη επιχειρηματίας Μαρία υποστηρίζει ότι η στάση απέναντι στις γυναίκες εδώ και έναν αιώνα παραμένει η ίδια, και πως ο κατακλυσμός από ευχετήριες κάρτες και SMS μια φορά το χρόνο δεν διευκολύνουν καθόλου τη ζωή της όλο τον υπόλοιπο χρόνο.
«Όταν μετέχω σε διαπραγματεύσεις με άνδρες συνεργάτες πολύ συχνά δεν αντιμετωπίζομαι ως ίση, αλλά ως γυναίκα με τις αδυναμίες της σεξουαλικής μου ταυτότητας», λέει, προσθέτοντας ότι, κατά την άποψή της, η ρωσική εκδοχή του γιορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας βοηθά μόνο μια σειρά από κλάδους, όπως αυτοί που πουλάνε λουλούδια, αρώματα, σοκολάτες, κλπ., που κερδίζουν χρήματα από την επιθυμία των ανδρών να δείξουν αγάπη και φροντίδα στις γυναίκες.
Και το γεγονός αυτό μπορεί εύκολα να αποδειχθεί με επίσημα στοιχεία. Για παράδειγμα, πέρυσι το υπουργείο Εμπορίου της Μόσχας ανέφερε ότι οι τιμές χονδρικής για τα λουλούδια αυξήθηκαν κατά 50-60% πριν από τη γιορτή, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις της Εταιρείας Συμβούλων ΜΑΡ, οι άνδρες της Μόσχας θα δαπανήσουν περίπου μισό δισεκατομμύριο δολάρια για δώρα.
Ξενόφερτη γιορτή για την εκκλησία!
Από την άλλη, η σύγχρονη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας που δεν δέχεται τη γιορτή, είναι πάντα στο ίδιο μήκος κύματος με το Κρεμλίνο. Έτσι, δεν προσπάθησε να την εξαλείψει, όπως τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου ή τις Απόκριες, συμβουλεύει όμως τους Ορθόδοξους πιστούς να ακολουθούν τις θρησκευτικές εορτές, αντ’ αυτών.
Βέβαια, μόλις πριν από ένα χρόνο συνέστησε να τρώνε κέικ στη διάρκεια της γιορτής, καθιερώνοντας όμως παράλληλα την ίδια ημέρα τον εορτασμό της Αγίας Ματρώνας. Ορισμένοι Ορθόδοξοι μάλιστα προτιμούν να γιορτάζουν την ημέρα της γυναίκας την 4η Μαίου, στη θρησκευτική γιορτή για τις Τρεις Μαρίες.
«Δεν χρειάζομαι τα λουλούδια ή άλλα δώρα ως γυναίκα. Ίσως ο παντοδύναμος Θεός με έχει κάνει το βλέπω με αυτό τον τρόπο, γιατί δηλαδή θα πρέπει να παίρνω δώρα και να είμαι περήφανη για τον εαυτό μου», σημειώνει η Σβετλάνα, μητέρα τριών παιδιών, σύζυγος διακόνου και σφοδρού αντιπάλου της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας.
«Είναι μια φεμινιστική γιορτή, - λέει η Σβετλάνα, - η οποία δεν έχει σχέση με την ρωσική παράδοση που βλέπει τη γυναίκα ως εγχώρια θεότητα, μητέρα που φροντίζει, και στοργική σύζυγο, και όχι ως ένα εγωιστικό θηλυκό με στόχο την καριέρα».
Ημέρα των «διακρίσεων»!
Από την άλλη, υπάρχουν και ορισμένοι, που προτιμούν να κρύψουν τη δυσαρέσκειά τους για τη γιορτή της 8ης Μαρτίου, ειδικά μετά την ψήφιση του νόμου για την απαγόρευση της προπαγάνδας στους ανηλίκους των ομοφυλόφιλων σχέσεων.
Η τρανσέξουαλ Ιρίνα, που εργάζεται σε τράπεζα και ονειρεύεται μια χειρουργική επέμβαση αλλαγής φύλου, αισθάνεται μεγάλη απογοήτευση, όταν ενόψει της ημέρας βομβαρδίζεται με γλυκά κι ευχές από τους άνδρες συναδέλφους της.
«Είναι ανυπόφορο, αλλά καταλαβαίνω πως δεν μπορώ να τους δείχνω τη στάση μου, ότι δηλαδή τη θεωρώ γιορτή που συμβάλει στις διακρίσεις, γιατί απλά μπορεί να απολυθώ. Δεν θέλω να με περιποιούνται οι άνδρες, αλλά για να πω την αλήθεια εγώ προσφέρω ένα μπουκέτο λουλούδια στην κοπέλα μου, ακολουθώντας τους άγραφους νόμους»!
Πάντως επτά στις δέκα γυναίκες δήλωσαν πώς απολαμβάνουν αυτή την ημέρα επειδή σηματοδοτεί την αρχή της Άνοιξης και ταυτόχρονα δίνει την ευκαιρία στους αγαπημένους τους να εκφράσουν την αγάπη τους και το ενδιαφέρον τους γι’ αυτές.
«Έχω συνηθίσει να κάνω τις μικροδουλειές στο σπίτι και να λειτουργώ σαν σκλάβος, γι 'αυτό ανυπομονώ πραγματικά για την ημέρα που μπορώ να χαλαρώσω και να βλέπω το φίλο μου να κάνει τις δουλειές του σπιτιού», λέει η 22χρονη Ναταλία, η οποία εργάζεται πολλές ώρες για να μπορεί να πληρώσει τις σπουδές της.
«Μια δυναμική Ρωσίδα μπορεί να δαμάσει ένα άλογο, αλλά και να ορμήξει μέσα σ΄ένα φλεγόμενο σπίτι». Αυτή είναι η καλύτερη περιγραφή για τις 364 ημέρες το χρόνο μιας τυπικής ρωσίδας, από τον Νικολάι Νεκράσοφ, μιας από τις μεγαλύτερες ποιητικές φωνές του 20ου αιώνα, που τα λόγια του εξακολουθούν να ισχύουν και σήμερα.
Η 8η Μαρτίου είναι όλη δική της!
Ωστόσο, δύο εβδομάδες πριν από την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, στις 23 Φλεβάρη γιορτάζεται η ημέρα των Αντρών, η οποία καθιερώθηκε το 1917. Από τα μικρά αγόρια μέχρι τους παππούδες, όλοι τους δέχονται συγχαρητήρια και δώρα την ημέρα του λεγόμενου «Υπερασπιστή της Πατρίδας», που χρονολογείται από την ίδρυση του Κόκκινου Στρατού.
Επισήμως αφορά όσους υπηρέτησαν τις Ένοπλες Δυνάμεις, ωστόσο ανεπίσημα θεωρείται ως η γιορτή των Ανδρών ανεξαρτήτως εάν έχει τύχει να υπερασπιστούν τη χώρα τους, ή αν έχουν υπηρετήσει στο στρατό. Αυτή την ημέρα λοιπόν, οι γυναίκες εκφράζουν τα αισθήματά τους κακομαθαίνοντας τους αγαπημένους τους με δώρα και φροντίδες.
Αλλά το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι μέχρι το 1918 η ημέρα της Γυναίκας γιορταζόταν στις ... 23 Φεβρουαρίου. Ύστερα από τη μετάβαση της Ρωσίας στο Γρηγοριανό ημερολόγιο, η γιορτή πέφτει πλέον στις 8 Μαρτίου.
«Δεν καταλαβαίνω γιατί οι Ρώσοι έχουν αυτές τις γιορτές. Κατά την άποψή μου, ένα ζευγάρι θα πρέπει να εκφράζει το πάθος του όσο πιο συχνά μπορεί. Αλλά μερικές μέρες αργίας παραπάνω σίγουρα δεν είναι κακό πράγμα», υποστηρίζει ο κ. Μπαντρ, ρώσος πολίτης με καταγωγή από τη Συρία.
Πρόσφατη δημοσκόπηση του ανεξάρτητου κέντρου δημοσκοπήσεων Levada, δείχνει ότι μόλις το 18% των ερωτηθέντων γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας ενώ την ημέρα των Ανδρών μόνο το 12%.
