Πραγματικό ενδιαφέρον ή πονηρός ελιγμός; Σε κάθε περίπτωση ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η είδηση την οποία δημοσίευσαν τουρκικές εφημερίδες όπως η ευρείας κυκλοφορίας "Σαμπάχ" για τουρκικό αίτημα επιστροφής της ιστορικής θαυματουργής εικόνας της Παναγίας Σουμελά από το Βέρμιο στην Τραπεζούντα.
Συγκεκριμένα ο Δήμαρχος της περιοχής Μάτσκα της Τουρκίας, Ερτουγρούλ Γκέντς εξέφρασε το αίτημα να μεταφερθεί για φέτος η εικόνα -που έχει αγιογραφήσει ο Άγιος Λουκάς- από το Βέρμιο, όπου βρίσκεται σήμερα στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά ή«Σουμελά μαναστίρ» όπως το λένε οι Τούρκοι, στην Τραπεζούντα.
Το ζήτημα είναι τι έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους οι Τούρκοι....Σύμφωνα με στοιχεία του 2012 υπερδιπλασιάστηκε ο αριθμός των ατόμων που επισκέπτονται την Μάτσκα της Τουρκίας από τότε που επιτράπηκε να τελεστεί, μετά από 88 χρόνια, η πρώτη λειτουργία στην μονή Παναγίας Σουμελά, στις 15 Αυγούστου του 2010.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο ίδιος ο δήμαρχος ο οποίος σήμερα ζητάει την εικόνα ενώ το 2009 ο αριθμός των χριστιανών επισκεπτών στην περιοχή ήταν 180 χιλιάδες, το 2011 έφτασε στις 350 χιλιάδες, ενώ το 2012 ανήλθε στις 400 χιλιάδες.
Αντίστοιχα ανοδική ήταν και η κλίμακα τις επόμενες χρονιές με τον αριθμό να αυξάνεται κατακόρυφα, κυρίως χριστιανών από τη Ρωσία αλλά και Αραβικές χώρες.
Επομένως το ερώτημα είναι που αποσκοπεί το αίτημα του Τούρκου Δημάρχου. Πρόκειται για πραγματικό θρησκευτικό ενδιαφέρον ή όλα γίνονται για τα...γρόσια των τουριστών!!!!
Την δεύτερη άποψη ενισχύει και ο τρόπος που διαχειρίζεται το θέμα η "Σαμπάχ" η οποία θέτει...περίεργα θέματα του τύπου "η πατρίδα της είναι εδώ" αφήνοντας υπονοούμενα για... μόνιμη εγκατάσταση... Το ίδιο ακριβώς είπε και ο δήμαρχος ο οποίος μάλιστα σύμφωνα πάντα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας θα επικοινωνήσει ο ίδιος με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο για να κινηθούν οι διαδικασίες.
Δεν αποκλείεται μάλιστα όπως αναφέρουν άνθρωποι που γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις οι Τούρκοι να μεγαλοποιήσουν το θέμα και να το συγκρίνουν με το ελληνικό αίτημα για επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό μουσείο στην Αθήνα.
Ένα άλλο ζήτημα που προκύπτει είναι το πως θα πλασάρουν οι Τούρκοι μια τέτοια ιστορική μεταφορά. Για την Τουρκία, η οποία διαρκώς βάλλεται σχετικά με τη στάση της αναφορικά με τις θρησκευτικές ελευθερίες, θα ήταν βούτυρο στο ψωμί της και τρανταχτό επιχείρημα δήθεν αλλαγής πλέυσης. Αν όμως το παρουσιάσει τοιουτοτρόπως άγνωστο παραμένει τι... ανταλλάγματα θα ζητήσει στην.. τουρκική λογική της αμοιβαιότητας....
Η ιστορία της εικόνας
Το όνομα Σουμελά ετυμολογείται από το όρος μελά και του ποντιακού ιδιώματος "σού", που σημαίνει «εις το» ή «εις του» και έγινε Σουμελά «εις του Μελά».
Mετά το θάνατο του βρίσκεται για ένα διάστημα στην Αθήνα και από τα τέλη του 4ου μ.Χ. αιώνα τη συναντούμε στο όρος μελά, σε απόσταση 45 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα του Ευξεινου Πόντου , την Τραπεζούντα.
Το 386 μ.Χ. με Βαθιά πίστη και απόλυτη εμπιστοσύνη το πρόσωπο της οι Αθηναίοι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος ιδρύουν το μοναστήρι της ο όπου ως των ξεριζωμό των Ελλήνων της Ανατολής έζησαν εκατοντάδες μοναχοί και ασκητές.
Άξιο θαυμασμού είναι το μεγάλο πνευματικό , εθνικό και κοινωνικό έργο της Σουμελιώτισσας, ιδιαίτερα μετά την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας.
Γίνεται το σύμβολο και η ελπίδα των Ελλήνοποντίων που καταφεύγουν στην προστασία της και βρίσκουν παρηγοριά και ασφάλεια. Κάτω από την προστασία της οι υπόδουλοι Έλληνες βρίσκουν τη δύναμη να αγωνιστών ενάντια στις τουρκικές διώξεις, στα βασανιστήρια, στους εξισλαμισμούς και κατά τα τελευταία πριν από την ανταλλαγή χρόνια να σηκώσουν το βαρύ σταυρό της εξόντωσης από τη σχεδιασμένη από το επίσημο τουρκικό κράτος σατανική τακτική της γενοκτονίας όπου θυσιάστηκαν 350.000 Έλληνες του Πόντου.
Μέσα στο βαρύ της τυραννίας κλίμα, είναι κέντρο γραμμάτων και παιδείας, εκπαιδεύοντας ιερείς και δάσκαλους, δρώντας ανασταλτικά στον οδοστρωτήρα του εκτουρκισμού και στην απώλεια της εθνικής ταυτότητας και συνείδησης, ανατρέποντας το ηθικό των Ελλήνων με την ιδέα της εθνικής ανεξαρτησίας και της θρησκευτικής ελεθευρίας.
Ήρθαν όμως και τραγικές μέρες που τίποτε δεν μπορούσε να ματαιώσει τον ξεριζωμό που επιβλήθηκε, η συνθήκη της Λοζάνης. Κανέναν από τους τότε ισχυρούς της γης δεν συγκινήσε ο θρήνος, τα μαρτύρια και το ξεσπίτωμα ενός λαού που υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τις προγονικές του εστίες θύμα μιας ανίερης εμπορικής ανταλλαγής.
Με τον ξεριζωμό το εικόνισμα της Παναγίας θαφτηκε από τους τελευταίους μοναχούς στα αγιασμένα χώματα της. Δέκα χρόνια θαμμένη χωρίς προσκυνητές και προσκυνήσει έκλεγε την συμφορά και περίμενε την απελευθέρωση της.
Η απεριόριστη αγάπη τον ξεριζωμένων στη Σουμελιωτησσα, η αθεράπευτη νοσταλγία τους για τις αξέχαστες πατρίδες θεριεύει την ελπίδα της απελευθέρωσης της που πρόβαλε σαν ένα επιτακτικό καθήκον στο νου και τη συνείδηση δύο εκλεκτών τέκνων του Πόντου, του μητροπολίτη Ξάνθης Πολύκαρπου Ψωμιάδη και του υπουργού Λεωνίδα Ιασονιδη οι οποίοι ζήτησαν τη μεσολάβηση του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου για την απελευθέρωση της εικόνας.
Μετά την έγκριση του αιτήματος από τον Τούρκο πρωθυπουργό Ισμετ Ινονου, πήγε στον πόντο ο αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος από τους τελευταίους μοναχούς της μονής και ύστερα από αγωνιώδεις προσπάθειες βρήκε την εικόνα, τον πολύτιμο σταυρό με το τίμιο ξύλο που είχε δωρίσει στο μοναστήρι ο αυτοκράτορας της Τραπεζούντας Μανώλη Γ΄ ο μέγας Κομνηνός το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του μουσείου Χριστόφορου που είχαν ενταφιαστεί μαζί με την εικόνα, τα μετέφερε στην Αθήνα και τα παρέδωσε στον μητροπολίτη Τραπεζούντας και κατοπινό αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο Φιλιππίδη, όπου εκείνος το εναπέθεσε προσωρινά στο βυζαντινό μουσείο Αθηνών.
Από εδώ και ύστερα μια άλλη ιστορία γράφεται στον ελλαδικό χώρο. Είκοσι χρόνια λησμονημένη στο μουσείο, χρόνια μουσειακό αντικείμενο.
Το 1951 ιδρύεται στη Θεσσαλονίκη το σωματείο Παναγία Σουμελά με πρωτεργάτη τον γιατρό Φίλωνα Κτενιδη από την Κρωμνη του Πόντου και τον Αύγουστο του 1952 ύστερα από σοβαρές και υπεύθυνες προσπάθειες η εικόνα της Παναγίας ενθρονίστηκε με επισημότητα στον ναό που χτίστηκε στο όρος Βέρμιο σε περιοχή που παραχώρησε η κοινότητα της Καστανιάς.
Τον Αύγουστο του 1993 παραδόθηκαν από το βυζαντινό μουσείο Αθηνών ο Σταύρος και το Ευαγγέλιο του όσιου Χριστόφορου. Στα υψώματα της Καστανιάς οι πρόσφυγες του Πόντου ανιστόρησαν τον Πόντο σε μικρογραφία όπως πολύ εύστοχα τόνισε ο επί σειρά ετών πρόεδρος της Παναγίας Σουμελά Παναγιώτης Τανιμανιδης.
Aπό τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης της στο Βέρμιο, άρχισαν να συσσωρεύουν χιλιάδες προσκυνητές με τη συμπαράσταση των οποίων ολοκληρώνεται ένα έργο αξιόλογο, θρησκευτικό, εθνικό, κοινωνικό και πολιτιστικό.
.JPG)
