Ο λόγος για τον Τσέστερ Νεζ ένας από τους 29 Ινδιάνους Νάβαχο
Λίγες μόλις ημέρες πριν την επέτειο της απόβασης στη Νορμανδία ένας από τους ανθρώπους που συνετέλεσαν σε μία μεγάλη νίκη των ΗΠΑ στο Β Παγκόσμιο Πόλεμο άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 93 ετών.
Ο λόγος για τον Τσέστερ Νεζ ένας από τους 29 Ινδιάνους Νάβαχο που συμμετείχαν στη δημιουργία του κώδικα επικοινωνίας που δεν κατόρθωσαν να σπάσουν οι Ιάπωνες δίνοντας ένα μεγάλο πλεονέκτημα στις ΗΠΑ στο θέατρο του Ειρηνικού.
Οι σημαίες θα είναι σήμερα μεσίστιες στα εδάφη της φυλής.
Ο δεκανέας Τσέστερ Νεζ στρατολογήθηκε μαζί με 28 ακόμη Νάβαχο από το Σώμα των Πεζοναυτών το 1942 για τη δημιουργία μίας κωδικοποιημένης γλώσσας που θα χρησιμοποιείτο στις επικοινωνίες με τα πεδία των συγκρούσεων με βάση τη γλώσσα των Νάβαχο.
Στη συνέχεια συμμετείχε στον πόλεμο του Ειρηνικού, στο Γκουανταλκανάλ, το Γκουάμ, το Πελελίου και το Μπουγκενβίλ.
Συνολικά, περί τους 400 Ινδιάνοι Νάβαχο έλαβαν μέρος στον πόλεμο του Ειρηνικού ως code talkers.
Επειδή η γλώσσα των Νάβαχο είναι τονική και δεν είναι γραπτή, είναι εξαιρετικά δύσκολο για κάποιον που δεν είναι η μητρική του γλώσσα να την μάθει. Ο κώδικας δημιούργησε μία αλφάβητο βασισμένη σε αγγλικές λέξεις όπως «ant» για το «A» , οι οποίες στη συνέχεια μεταφράσθηκαν στην αντίστοιχη λέξη στην γλώσσα των Νάβαχο.
Έτσι, για παράδειγμα, η λέξη «moasi» που σημαίνει «γάτα» (cat) αντιστοιχούσε στο γράμμα C. Στο πεδίο της μάχης, οι Ινδιάνοι «code talkers» μετέδιδαν έτσι προφορικά κρυπτογραφημένα μηνύματα στη γλώσσα τους.
Ο κώδικας παρέμεινε μυστικός μέχρι τη δεκαετία του '80, για την περίπτωση που θα ήταν χρήσιμος και σε άλλον πόλεμο.
